Inbraakwerende klassen en testmethoden | Brandkasten en Kluizen

Bij een inbraaktest wordt een kluis of brandkast onderworpen aan een aanval door ervaren testers die beschikken over professioneel inbraakgereedschap. Factoren zoals de gebruikte werktuigen, de benodigde tijd en de vaardigheid die nodig is om een opening te forceren, bepalen uiteindelijk de weerstandsklasse. Voor kluizen en brandkasten lopen deze klassen van Grade 0 tot en met Grade VI, terwijl voor grote kluizen en kluisruimten (vaults) classificaties bestaan tot Grade XIII.

De certificering heeft een directe relatie met het verzekeringsadvies. Verzekeraars koppelen een indicatieve waarde aan de normering: hoe hoger de weerstandsklasse, hoe groter de waarde die veilig in de kluis of brandkast kan worden opgeborgen. Dit dekkingsadvies gaat uit van standaardomstandigheden, zoals opslag in een onbewaakt en onbeveiligd gebouw. Bij aanvullende veiligheidsmaatregelen kan de verzekeraar de dekking verhogen.

De norm EN 14450 is vooral van toepassing op inbraakwerende kasten die bescherming bieden bij een lager risico, terwijl EN 1143-1 geldt voor kluizen en brandkasten die ontworpen zijn om hogere waarden te beveiligen. Beide normen zijn internationaal erkend en geven een realistisch beeld van de beveiligingsgraad.

Door te kiezen voor een Europese gecertificeerde kluis of brandkast volgens EN 14450 of EN 1143-1 bent u verzekerd van een product dat is getest op kwaliteit en inbraakwerendheid, en dat voldoet aan de eisen van zowel gebruikers als verzekeraars

De effectieve verzekeringsdekking kan variëren afhankelijk van de ligging van het gebouw, de aard van de goederen en de aanwezigheid van bijkomende veiligheidsmaatregelen. Voor een definitieve bepaling dient steeds contact te worden opgenomen met de verzekeraar, die de dekking kan verhogen wanneer extra beveiliging aanwezig is. Belangrijk is dat de bedragen voor contant geld en kostbaarheden niet samengeteld mogen worden: een kluis in klasse 3 is bijvoorbeeld geschikt voor maximaal € 45.000 aan contant geld of € 90.000 aan kostbaarheden.

De beveiliging van een kluis wordt niet alleen bepaald door de constructie en de weerstandsklasse (EN 1143-1 of EN 14550), maar ook door de kwaliteit van het hoogbeveiligingsslot. Hiervoor geldt de Europese norm EN 1300, die de veiligheid van hoogbeveiligingssloten beoordeelt. De norm verdeelt hoogbeveiligingssloten in vier klassen (A, B, C en D) op basis van hun weerstand tegen manipulatie en destructieve aanvallen. Zowel sleutelsloten, mechanische combinatiesloten als elektronische codesloten kunnen volgens EN 1300 worden gecertificeerd.

Elke kluisgraad vereist een minimale klasse van hoogbeveiligingsslot:

• EN 14550 (S1–S2) en EN 1143-1 Graad 0–2: minstens 1× klasse A
• EN 1143-1 Graad 3: minstens 1× klasse B
• EN 1143-1 Graad 4–5: minstens 2× klasse B
• EN 1143-1 Graad 6–10: minstens 2× klasse C
• EN 1143-1 Graad 11–12: 3× klasse C of 2× klasse D
• EN 1143-1 Graad 13: minstens 2× klasse D

De keuze van een hoogbeveiligingsslot hangt dus niet alleen af van gebruiksgemak en gewenste functies (zoals elektronische bediening, meerdere gebruikerscodes of koppeling met een alarmsysteem), maar ook van de vereiste slotklasse in verhouding tot de kluisgraad.

Naast de standaard inbraakwerendheid zijn sommige kluizen uitgerust met extra beschermingslagen. Deze bieden bijkomende weerstand tegen specifieke aanvalsmethoden en worden aangeduid op de certificering:

• Explosiewering (EX): bij deze test wordt een explosieve lading binnenin de kluis tot ontploffing gebracht. Na de ontploffing moet de kluis nog steeds een bepaald niveau van inbraakwerendheid behouden. Kluizen die deze test doorstaan, krijgen de aanduiding EX toegevoegd aan hun klasse.
• Core drilling bescherming (CD): een extra bepantsering tegen diamantgecoate boor- en freesgereedschappen. Kluizen die dit type bescherming hebben, krijgen de aanduiding CD toegevoegd aan hun klasse.
• Planar Protection: een volledig geïntegreerd netwerk van alarmdraden in de wanden van de kluis, zodat de kluis direct kan worden aangesloten op een alarmsysteem.

Deze bijkomende beschermingen verhogen de weerstand aanzienlijk en zijn vooral relevant in situaties met een hoog risico of waar specifieke aanvalsmethoden te verwachten zijn

De Europese norm EN 1143-2 is specifiek ontwikkeld voor afstortkluizen en nachtkluizen. Ze beschrijft de vereisten, classificatie en testmethoden voor de weerstand tegen inbraak, maar test daarnaast ook het afstortsysteem. Een belangrijk aspect hierbij is dat afgestorte goederen of waarden niet opnieuw via de inwerpopening kunnen worden bereikt of uit de kluis kunnen worden gehaald.

Net als bij EN 1143-1 worden dezelfde weerstandsklassen toegepast, met een overeenkomstige indicatieve verzekerbare waarde. In de praktijk geldt dat de hoogst gecertificeerde afstortkluizen doorgaans een klasse D IV behalen.

Inbraakwerende kluizen worden getest door onafhankelijke en geaccrediteerde laboratoria volgens Europese normen zoals EN 1143-1, EN 1143-2 en EN 14450. Deze laboratoria werken nauw samen, wisselen ervaringen uit en signaleren nieuwe dreigingen. Hierdoor verhoogt het kwaliteitsniveau van de testen en kunnen normen snel worden aangepast of uitgebreid. Zo werd in korte tijd een aparte klasse voor ATM’s (bankautomaten) ontwikkeld, als antwoord op de vele gasexplosies.

Voorbereiding

Voorafgaand aan de test worden de fabricageplannen van de kluis bestudeerd. Eventuele opmerkingen worden aan de fabrikant teruggekoppeld zodat deze zijn ontwerp kan bijsturen. Na goedkeuring moet de fabrikant twee testmodellen aanleveren.

Testprocedure

De test bestaat erin twee openingen in de kluis te forceren:

• een partial access van ca. 100 x 100 mm,
• een full access opening die volledige toegang geeft.

Elke inbraakwerende klasse is gekoppeld aan een aantal Resistance Units (RU). Zo vereist klasse 3 bijvoorbeeld 80 RU voor partial access en 120 RU voor full access.

Elk gereedschap heeft een vaste gereedschapscoëfficiënt. Op basis hiervan wordt berekend hoelang testers dit gereedschap effectief mogen gebruiken. Alleen de effectieve contacttijd telt; het aantal gebruikte gereedschappen is onbeperkt. Er wordt altijd getest op het zwakste punt van de kluis, zoals bepaald na studie van de fabricageplannen. Bovendien wordt gecontroleerd of de constructie overeenkomt met het goedgekeurde ontwerp.

Nieuwe Tool List T2

De beproevingen maken gebruik van een gestandaardiseerde lijst van inbraakgereedschappen (Tool List). Recent is een nieuwe versie ingevoerd: de Tool List T2. Wanneer een kluis getest is volgens deze strengere lijst, wordt dit vermeld op het identificatieplaatje, bijvoorbeeld Klasse III T2.

Certificatie en opvolging

Wanneer de kluis de test doorstaat, kan zij worden gecertificeerd door een geaccrediteerde instantie, meestal het testlaboratorium zelf of ECB·S. Na certificatie wordt de fabrikant meerdere keren per jaar onaangekondigd gecontroleerd, en moet deze voldoen aan de eisen van de ISO 9001 kwaliteitsnorm.

Dit proces garandeert dat een kluis met certificaat volgens EN 1143-1, EN 1143-2 of EN 14450 niet alleen in het laboratorium getest werd, maar ook tijdens de productie blijvend aan de vereisten voldoet.

Naast de officiële ECB·S-gecertificeerde kluizen bestaan er ook producten die voorzien zijn van certificaten afgegeven door instellingen die niet geaccrediteerd zijn volgens EN 45011 en/of niet door ECB·S erkend worden. Voorbeelden hiervan zijn certificaten zoals IMP (Polen), Tresor Test (Tsjechië) of bepaalde Spaanse certificeringen. Dergelijke certificaten zijn niet vergelijkbaar met de Europese norm EN 1143-1 en bieden in de praktijk een duidelijk lager niveau van beveiliging.

Uit herhaalde ervaringen blijkt dat kluizen die getest zijn door onbekwame of niet-erkende laboratoria vaak niet voldoen aan de eisen van EN 1143-1. Een voorbeeld hiervan is een Poolse kluis met een zogenaamd IMP-certificaat klasse 5. Toen deze opnieuw getest werd door het Zweedse SBSC, bleek de kluis maximaal klasse 2 te halen – en dit zonder dat SBSC vooraf de fabricageplannen kon bestuderen.

Ook uit de praktijk blijkt de problematiek. Zo kwam Atelier Boonen in de diamantwijk van Antwerpen een Spaanse kluis tegen die op het typeplaatje als Grade VI stond aangeduid. Ondanks een gewicht van 1.300 kg en dikke wanden gevuld met beton, kon deze kluis binnen een half uur worden geopend. Er ontbraken essentiële elementen zoals boorbescherming, de relocker was eenvoudig te omzeilen en de sloten voldeden niet aan de vereisten van een klasse 6-kluis.

Deze voorbeelden tonen aan dat een zichtbaar zwaar of stevig gebouwde kluis niet noodzakelijk werkelijke inbraakwerendheid biedt. Daarom adviseren wij nadrukkelijk om uitsluitend te kiezen voor ECB·S-gecertificeerde kluizen, zodat u zeker bent van een correcte en onafhankelijke test volgens de geldende Europese normen.